Towarzystwo Przyjaciół Łodzi — Łódź, ul. Stefana Żeromskiego 115
Prezesi TPŁ - historia i teraźniejszość
- Robert Geyer
- Eugeniusz Ajnenkiel
- Sergiusz Kłaczkow
- Mieczysław Woźniakowski
- Józef Niewiadomski
- Krystyna Bobrowska
- Ryszard Bonisławski
Robert Geyer
ur. 1888, zm. 11/12 grudnia 1939 r.
Towarzystwo Przyjaciół Łodzi korzeniami sięga 1936 roku i zaliczane do kategorii Towarzystw małych ojczyzn.
„Do tej kategorii stowarzyszeń należy zaliczyć także powstałe w maju 1936 roku, a zarejestrowane w 1937 r., Towarzystwo Przyjaciół Łodzi, które liczyło wówczas 73 członków. Do grona jego założycieli należeli: inż. Karol Bajer, mecenas Bolesław Fichna, inż. B. Michelis, inż. Zygmunt Gundlach. Siedziba tego Towarzystwa mieściła się przy ul. Piotrkowskiej 102. Do pierwszego Zarządu zostali wybrani m.in. przemysłowiec Robert Geyer jako prezes, naczelny inżynier Kolei Elektrycznej Łódzkiej Włodzimierz Goebel, właściciel apteki Robert Rembieliński, ks. prałat Dominik Kaczyński, przemysłowiec Zygmunt Fiedler, dziennikarz „Kuriera Łódzkiego” Stanisław Rachalewski, wicedyrektor Izby Handlowo-Przemysłowej Mieczysław Hertz. Głównym celem Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, podobnie jak wyżej wymienionych, była troska o harmonijny rozwój miasta, podniesienie jego poziomu sanitarnego i estetycznego. Przy realizacji tych założeń Towarzystwo zakładało bliską współpracę z władzami państwowymi i samorządowymi. W rozwinięciu szerszej działalności przeszkodził jednak wybuch wojny”.
Tekst z artykułu „Zapomniani społecznicy” rozdział pt. Towarzystwa małych ojczyzn według Marii Nartonowicz-Kot – prof. nadzw., dr hab. Instytutu Historii UŁ.
Był synem Gustawa Geyera i jego żony Heleny, jednym z ośmiorga rodzeństwa. Gdy miał 5 lat zmarł jego ojciec. Ukończył w Łodzi gimnazjum i Szkołę Kupiectwa, następnie studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Dreźnie. Po powrocie w 1912 roku stryj Eugeniusz Geyer wprowadził go do zarządu rodzinnego przedsiębiorstwa, gdzie został dyrektorem ds. handlowych. Jeszcze w czasie panowania rosyjskiego w Polsce Geyerowie zadeklarowali polską narodowość, m.in. w rosyjskim rejestrze obywateli Łodzi.
Aktywnie działał podczas I wojny światowej na rzecz odzyskania niepodległości. W okresie dwudziestolecia międzywojennego angażował się w liczne przedsięwzięcia społeczne i charytatywne, był prezesem Izby Przemysłowo-Handlowej w Łodzi. W Warszawie kierował zarządem Domu Towarowego „Bracia Jabłkowscy”, był jednym z założycieli łódzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Ze względu na trudną sytuację łódzkiego przemysłu po I wojnie światowej nie zdołał odbudować zakładów do kondycji przedwojennej, a po wybuchu wielkiego kryzysu w 1934 roku firma ogłosiła upadłość, a Geyer zrzekł się funkcji prezesa.
Około połowy listopada 1939 roku powołano w Łodzi Komitet Pomocy Więźniom obozu przejściowego na Radogoszczu, którego członkiem został Geyer. W grudniu 1939 roku został zastrzelony przez Gestapo.
Za działalność gospodarczą i społeczną odznaczony Krzyżem Orderu Polonia Restituta.
Źródło: Wikipedia.
Eugeniusz Ajnenkiel
Eugeniusz Ajnenkiel urodził się w 1900 roku w Łodzi.
Karierę zawodowa rozpoczął w 1919 roku od pracy w urzędzie skarbowym. Od 1923 roku pracował w Zarządzie Miejskim w Łodzi. Od listopada 1938 roku pełnił funkcję kustosza do spraw organizacji Muzeum Walk Niepodległościowych im. Józefa Piłsudskiego.
We wrześniu 1939 roku był współkierownikiem obrony przeciwlotniczej Łodzi. 6 września wyjechał z miasta, ale wrócił po miesiącu i włączył się w działania ruchu oporu. W grudniu 1939 roku został aresztowany, a w styczniu 1940 roku wysiedlony do Krakowa, gdzie spędził całą okupację.
Po wojnie kontynuował swoją działalność społeczną i samorządową.
Był współzałożycielem i pierwszym prezesem (w latach 1959-1967) Towarzystwa Przyjaciół Łodzi reaktywowanego po II wojnie światowej. Działał w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, gdzie był przewodniczącym oddziału łódzkiego i członkiem Zarządu Głównego.
Był znanym historykiem. Od 1931 roku należał do Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Za swoja działalność na rzecz edukacji regionalnej został laureatem Nagrody Miasta Łodzi.
Należy pamiętać, o tym, że Eugeniusz Ajnenkiel był znawcą historii ruchu robotniczego i kultury robotniczej Łodzi. Ogłosił około 250 publikacji poświęconych tej tematyce. Na początku lat 30. XX w. zaczął zbierać, bezpośrednio wśród łódzkich robotników, pieśni i piosenki rewolucyjne i robotnicze. Zachowywał przy tym ich pierwotny kształt, nieporadność stylistyczną i gramatyczną a nawet interpunkcję, uważając aby w zapisie nie zatracić wszelkich cech dokumentu historycznego. Od 1932 roku pisał o nich na łamach prasy codziennej i w różnych wydawnictwach periodycznych. Jego spuścizna jest unikatowym i cennym źródłem dla historyków, etnologów i etnomuzykologów, zajmujących się historią i folklorem robotniczej Łodzi.
Był współzałożycielem i pierwszym prezesem (w latach 1959-1967) Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Działał w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, gdzie był przewodniczącym oddziału łódzkiego i członkiem Zarządu Głównego.
Sergiusz Kłaczkow
Drugi prezes Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Sprawował tę funkcję w latach 1967-1972.
Był filologiem i dziennikarzem. Zmarł 3 marca 2002 roku w Warszawie.
Mieczysław Woźniakowski
Mieczysław Woźniakowski urodził się w 1909 roku w Łodzi. Był pedagogiem i działaczem społeczno-kulturalnym, dyrektorem III Liceum Ogólnokształcącego w Łodzi, prezesem Towarzystwa Przyjaciół Łodzi w latach 1972-1988. W 1975 roku otrzymał Nagrodę Miasta Łodzi za całokształt działalności oświatowej i kulturalnej.
Jako prezes Towarzystwa Przyjaciół Łodzi dbał o pogłębianie przez mieszkańców znajomości historii swojego miasta, popularyzacji zagadnień kultury i sztuki oraz kształtowanie pozytywnych społecznie więzi międzyludzkich. Do realizacji zagadnień służyły organizowane wycieczki po mieście, prelekcje, spotkania z ludźmi teatru, a wśród młodzieży gazetki, wystawy, foto-graficzne quizy, konkursy plastyczne, uroczystości oraz spotkania w Klubach Miłośników Teatru i Miłośników Literatury Współczesnej. Z inicjatywy zarządu Towarzystwa organizowano w tym czasie stały konkurs szkolny pod hasłem: Historia mojej szkoły – cząstką historii Łodzi.
Zmarł 22 sierpnia 1995 roku w Łodzi.
Józef Niewiadomski
Józef Niewiadomski urodził się 2 stycznia 1933 roku. Działał w Towarzystwie Przyjaciół Łodzi, w latach 1988-1990 był jego prezesem. Zmarł 7 sierpnia 2019 w Łodzi. Uroczystości pogrzebowe o charakterze świeckim odbyły się 14 sierpnia 2019 roku na cmentarzu Doły w Łodzi, urna z prochami Józefa Niewiadomskiego została pochowana w Alei Zasłużonych.
Angażował się w prace samorządu pełniąc funkcje prezydenta, wiceprezydenta i radnego Miasta Łodzi.
Odznaczony Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Krystyna Bobrowska
Krystyna Bobrowska - kierownik literacki kilku łódzkich teatrów, honorowy prezes Towarzystwa Przyjaciół Łodzi
Urodziła się w Łodzi 30 września 1924 roku. W latach 30. XX wieku wraz z rodzicami: matką Heleną z Osmulskich i ojcem Tadeuszem Ulatowskim mieszkała w Łodzi przy ul. Daniłowskiego 5 na Osiedlu im. Montwiłła-Mireckiego. Okres II wojny światowej spędziła w stolicy, gdzie uczęszczała do Gimnazjum im. Królowej Jadwigi (w 1941 roku "mała matura") i zdała egzamin maturalny w liceum handlowym (w 1943 roku).
W 1942 roku w Świdrze, na letnisku u wujostwa, poznała Władysława Bobrowskiego, później znanego łódzkiego chirurga (1915-1993), za którego wyszła za mąż w sierpniu 1943 roku. Wybuch powstania warszawskiego zastał Krystynę Bobrowską, oczekującą narodzin pierwszego dziecka, w podwarszawskim Zalesiu. Tam też otrzymała tragiczną i na szczęście nieprawdziwą wiadomość o rozstrzelaniu męża wraz z innymi pracownikami szpitala. O "cudzie" mówi również pani Krystyna wspominając ucieczkę męża z transportu do Niemiec.
Ocaleni z wojennej zawieruchy, pozbawieni jakiegokolwiek dobytku, Bobrowscy powrócili do Łodzi. Tu zajęli 220-metrowy lokal przy ul. Sienkiewicza, w którym przeżyli wspólnie blisko pół wieku. Ich dom tętnił życiem towarzyskim i rodzinnym. Gościli między innymi Ernesta Brylla, Kazimierza Dejmka, Wojciecha Młynarskiego.
Doczekali się dwojga dzieci. Córka Anna Bobrowska-Ekiert (ur. 1944, absolwentka PWSSP w Łodzi) jest znanym i cenionym scenografem w Teatrze Muzycznym. Syn - Krzysztof (ur. 1946, absolwent PWSTiTV), z zawodu reżyser i realizator telewizyjny, mieszka i pracuje w firmie reklamowej w Chicago.
Już jako dorosła kobieta, matka 10-letniej Ani i 12-letniego Krzysztofa, rozpoczęła wyższe studia na Uniwersytecie Łódzkim. W 1960 roku ukończyła filologię polską i teatrologię.
Od ukończenia studiów do 1984 roku kiedy przeszła na emeryturę zajmowała się sprawami literackimi w łódzkich teatrach: Teatrze Nowym (1961-1964, 1971-1984), Teatrze im. Stefana Jaracza (1966-1971) oraz Teatrze Muzycznym (1984-1987).
Pełniła także funkcję przewodniczącej Komisji Kultury Zarządu Łódzkiego Ligi Kobiet oraz pracowała w redakcji popularyzacji filmów oświatowych WFO.
Wchodziła w skład kapituły przyznającej nagrodę dla najlepszego redaktora (dawniej krytyka) sezonu, którą stanowi statuetka "Złote Pióro".
Przez wiele lat działała w Towarzystwie Przyjaciół Łodzi. Od początku działałała w Klubie Miłośników Teatru, w którym pełniła początkowo funkcję zastępcy przewodniczącego, a od 1963 roku przewodniczącej. Jest pomysłodawczynią "Srebrnej Łódki" przyznawanej za najlepsze inscenizacje teatralne.
Przez wiele lat wchodziła w skład Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Od 1970 roku pełniła funkcję wiceprzewodniczącej. W 1990 roku, po ustąpieniu Józefa Niewiadomskiego z funkcji prezesa, pełniła jego obowiązki do końca kadencji. W 1991 roku została wybrana na prezesa TPŁ. Stanowisko przekazała Ryszardowi Bonisławskiemu w 1999 roku. Od 2000 roku jest honorowym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Łodzi.
Została wyróżniona Honorową Odznaką Miasta Łodzi oraz dwukrotnie Nagrodą Miasta Łodzi. W 2000 roku znalazła się w gronie nominowanych do tytułu Łodzianka Roku 1999. W 2000 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2007 roku otrzymała medal "Pro publico bono im. Sabiny Nowickiej" przyznawany przez TPŁ. Otrzymała również Medal KEN, tytuł "Przyjaciel Dziecka 2000", "Łodzianka Stulecia".
Zmarła 29 kwietnia 2014 roku w Łodzi
Ryszard Bonisławski
Ryszard Bonisławski urodził się w 1947 roku w Łodzi.
Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim.
Od 1962 roku działa w PTTK. W czasie studiów został informatorem turystycznym i uzyskał uprawnienia pilota oraz przewodnika turystycznego (miejskiego, terenowego, górskiego). Przez cztery kadencje był prezesem Koła Przewodników Oddziału Łódzkiego PTTK.
Od roku 1970 związany jest z Towarzystwem Przyjaciół Łodzi, a od 1999 roku jest jego prezesem.
Pracę rozpoczął w Centralnym Muzeum Włókiennictwa (1971-1978). W latach 1978-1992 pracował w TKKF, gdzie zdobył uprawnienia instruktora narciarstwa biegowego i trenera siatkówki. Jest sędzią bocci oraz pierwszym w Łodzi sędzią triathlonu.
W 1992 r. został dyrektorem Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi, które początkowo mieścił się w hali sportowej, a następnie jako Centrum Informcji Turystycznej został przeniesiony do Łódzkiego Domu Kultury przy ul. Traugutta 18, następnie do pałacyku na al. Kościuszki 88 i ostatecznie na ul. Piotrkowską 87.
W latach 90. założył oddział Polskiej Izby Turystyki w Łodzi. Jest jednym z pomysłodawców Krajowego Porozumienia Informacji Turystycznych i Targów Turystycznych "Na styku kultur". W latach 1992-1994 prowadził w łódzkim radiu stałą audycję o Łodzi i osobliwościach województwa, publikował cykle artykułów w Dzienniku Łódzkim i Poznaj Swój Kraj. Od kilkunastu lat ma swoją stronę w Kalejdoskopie - informatorze kulturalnym i turystycznym Łodzi i województwa łódzkiego. Wydał kilka książek i wiele folderów. Od 1994 roku prowadzi Filmową Encyklopedię Łodzi w TVP3 Łódź. Jako pierwszy łodzianin został finalistą konkursu Mistrz Mowy Polskiej. Jest członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Był też wykładowcą reklamy i promocji na Uniwersytecie Łódzkim i w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
W wyborach parlamentarnych w 2011 został wybrany do Senatu VIII kadencji jako kandydat PO. Z listy PO kandydował także w wyborach
do Parlamentu Europejskiego w 2014, nie uzyskując mandatu. W 2015 został ponownie wybrany na senatora (dostał 85 639 głosów).
W 2005 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
W 1995 roku otrzymał odznakę "Zasłużony dla Miasta Łodzi", a w 2001 roku Nagrodę Miasta Łodzi.
żródło: Wikipedia
Zespół autorów tekstów i zdjęć chyba, że podpisane inaczej:
Marta Domańska, Marek Kołacz,
Leokadia Zawadzka, Piotr Domański
Barbara Garuska,Tomasz Garuski,
Katarzyna Wiśniewska
(wykorzystano również materiały archiwalne oraz będące w domenie publicznej)
paw_mak ©
aktualizowana dnia: